روحانیان مسیحی همواره کوشیده اند، با بهره گیری از شیوه های مختلف و کارآمد تبلیغی، اقدام های گسترده خود را انسان دوستانه جلوه دهند و چنان وانمود کنند که فعالیت های خیل عظیم مروجان آیین مسیحیت در راستای سعادت دنیا و آخرت بشر است و این به اصطلاح منجیان بشریت افرادی فداکارند. آنها برای نفوذ در میان ملت ها از دو روش مستقیم و غیر مستقیم بهره می برند.
الف) روش مستقیم (چهره به چهره)
در این شیوه، مبلغ آرای خود را بی واسطه به مخاطب ارائه می کند و طرفین به طور مستقیم به تفهیم و تفاهم می پردازند. بنابراین، حضور فیزیکی مبلغ ضروری است.
ب) روش غیر مستقیم
در این شیوه، اندیشه های مورد نظر به یاری ابزارهای گوناگون به مخاطبان ارائه می شود و مبلغان با لباس ها چهره ها و عنوان های مختلف به ترویج فرهنگ خود می پردازند. برخی از شیوه های پیام رسانی غیر مستقیم مبلغان مسیحی عبارت است از:
۱. تلاش و تبلیغ گسترده درپوشش هیئت های پزشکی، بهداشتی، علمی، پژوهشی، نظامی، جهانگردی روزنامه نگاری، شرکت های بازرگانی، مؤسسه های خیریه و انجمن های حمایتی و خدماتی
پوشش به تناسب نیاز مخاطبان انتخاب می شود؛ برای مثال بهترین دلیل مبشران مسیحی برای بهره برداری از حرفه پزشکی این است که هر جا بشر باشد بیماری وجود دارد؛ بیمار نیازمند پزشک است و هر جا پزشک نیاز باشد، فرصت مناسبی برای تبشیر و تبلیغ پدید می آید.
یک نویسنده مسیحی می گوید: اروپا در جنگ های صلیبی از راه شمشیر ضرر کرد. اکنون تصمیم گرفته تا از راه تبشیر به مقاصد خود برسد. اروپا می خواهد با این جنگ صلیبی جدید بدون خونریزی به هدف برسد. اروپا برای رسیدن به این هدف کلیسا، مدارس، بیمارستان و … را استخدام و مبشرین را منتشر کرده است.
۲. نفوذ در محافل فرهنگی و تلاش در جهت سست ساختن بنیان فرهنگ های دیگر
روحانیان مسیحی از طریق مراکز فرهنگی، رادیو و تلویزیون و دیگر رسانه ها در جهت تبلیغ آیین مسیحیت می کوشند.
رادیو واتیکان، روزانه به ۳۶ زبان برنامه پخش می کند. یک گروه مسیحی به نام «بایستها» ۱۱۲ ایستگاه رادیویی در ۳۸ سرزمین دارد. در سال ۱۹۸۰ میلادی تنها برای رادیوی جنوب شرقی آسیا، بودجه ای معادل ۲۰ میلیون دلار اختصاص یافت. این رادیو به ۲۸ زبان آسیایی برنامه پخش می کند.
واتیکان همچنین در سراسر دنیا پنج هزار مجله و روزنامه در دو میلیارد تیراژ منتشر می کند. در خود واتیکان افزون بر روزنامه ی ایتالیایی که از ۱۲۰ سال پیش تاکنون منتشر می شود . همه هفته مجله های متنوعی به زبانهای انگلیسی، فرانسوی، آلمانی، اسپانیایی و پرتقالی روانه ی بازار می سازد.
یک جمعیت مذهبی که در ترویج آیین مسیحیت فعالیت می کند. روزنامه ای به نام «برج مراقبت» دارد که به هشتاد زبان و در تیراژ هشت میلیون منتشر می شود. ریچارد استکینگ می نویسد: «مبلغین جدید، در نقطه ی مقابل نیاکان خود، بر این عقیده اند که تا حد امکان تعالیم انجیل باید از حیله گری های فرهنگ غرب عاری باشد و باید آن را با تمدن مردمی که تعالیم انجیل به آنان عرضه می شود تطبیق داد. طبق خط مشی جدید، در عوض مسیحی کردن منطقه ای مانند آفریقا، می بایست در جهت آفریقایی کردن مسیحیت تلاش نمایند و نظریه ای که اکنون کاتولیک ها در خصوص جریان تطبیق پیام مسیحیت با سنت های محلی مورد استفاده قرار می دهند، «ادغام فرهنگ» است.
۳. انتخاب و تربیت مبلغان
روحانیان و به اصطلاح مبشران، بخشی از ابزارهای تبلیغاتی اند که مسیحیت برای دستیابی به اهداف خود از آنها بهره می گیرد. از این رو، در جهت بهتر شدن کیفیت و کمیت این ابزار تبلیغاتی می کوشد و با ایجاد مراکز آموزشی و دانشکده های گوناگون به افزایش توان علمی، تخصصی و حرفه ای آنان اهتمام می ورزد. مبلغان پس از گذراندن دوره های آموزشی به مناطق مورد نیاز و حساس اعزام می شوند.
مراحل جذب، آموزش و اعزام:
مرحله جذب
در این مرحله، فرد یا افراد مورد نظر به روش های مختلف جذب می شوند. دو گونه رایج این روشها عبارت است از:
الف) جذب از طریق مراکز آموزش زیر نظر مسیحیت
یکی از اهداف آموزش کلیسا جذب افراد مستعد از میان شاگردان و دانشجویان آموزشگاه ها و دانشگاه های مسیحی است. برخی از مبشران می گویند: «این گونه مؤسسه ها در درجه اول وسیله های تهیه کشیش برای کلیسا است.
اقدام های میسیونرهای مسیحی در تأسیس مدرسه برای کودکان و نوجوانان در همین راستا است و هدف اصلی آنها جذب کودکان و جوانان، به ویژه زنان جوان، است. این افراد بعدها به عنوان معلم و راهبه برای تدریس و تبلیغ به نواحی مختلف گسیل می شوند.
ب) جذب و گزینش از نقاط محروم و فقیر گروه هایی از میسیونرهای مسیحی
مسئول شناسایی نقاط محروم و فقیرند این گروه از کشیش ها با برنامه ریزی دقیق و گرفتن مجوز قانونی از دولت به روستاهای دوردست و عقب افتاده سفر می کنند و با هماهنگی پلیس، افراد یتیم و بی سرپرست را شناسایی کرده، به خانه های ایتام در مرکز شهرها می برند تا ضمن تعلیم و تربیت آنان از نیروی فکری آنان در برنامه ریزی های آینده استفاده کنند. این امر در کشور هند رایج است. مبشران مسیحی می کوشند با ساختن بیمارستان، کودکستان، پرورشگاه، مدرسه و دانشکده هایی که کیفیت آموزشی بالایی دارد مغزهای جوان هند را در راستای اهداف خود به خدمت گیرند.
امروز برخلاف گذشته مبلغان کاتولیک خود را به فقرا بسیار نزدیک کرده اند و آنان را تشویق می کنند به خاطر و عدالت اجتماعی مبارزه کنند.
«پاپ ژان پل دوم » از سیاست نزدیکی به تهیدستان روحانیان مسیحی، تا زمانی که به طور مستقیم در سیاست دخالت نکنند، حمایت کرده است. مسیحیت گروهی از کشیشان را به عنوان مبلغ محلی، تربیت می کند. این گروه از طریق عرضه مشاغل مختلف به محرومان به تبلیغ می پردازد و به آنان چنان القا می کند که به خود و «بابانوئل» متکی باشند.
ویلی سیلز، دبیر هیئت های مبلغ کلیسای اصلاحی سیاهپوستان، می گوید: «نقش واقعی مبلغ تنها این است که به تقلید از عیسی به فقرا رسیدگی نماید… ما یک پیام داریم که باید آن را اعلام کنیم. پیام این است که از دیدگاه مسیحیت ضعفا در جامعه دارای اولویت اول هستند. پیام مسیحیت در این خصوص رسیدگی به ضعفا است».
آموزش و پرورش
پس از جذب افراد، اصول، تعالیم و آداب و رسوم مسیحیت به آنان آموزش داده می شود. این مرحله در دو مقطع مقدماتی و عالی تحقق می یابد. کلیسا مبلغان را چنان آموزش می دهد که برخلاف مردم عادی وجود خود را ضروری ندانند. یکی از روحانیان کلیسا می گوید: « یک هیئت تبلیغی که از نظر شهید دادن مشکل داشته باشد، بی فایده است».
یکی از مراکز آموزش دوره های تخصصی مسیحیت مؤسسه مطالعات عربی و اسلامی «رم» است. این مؤسسه وابسته به جامعه اسقفی در میدان سنت آیولفیاره رم فعالیت می کند و در کشورهایی با اکثریت مسلمان به تبلیغ مسیحیت مشغول است. مدیر این مؤسسه می گوید: «هدف این مؤسسه آموزش مبلغین مذهبی جهت اعزام به مناطقی است که تراکم شدیدی از مسلمانان در آن وجود دارد».
پس از پایان دوره های آموزشی گروهی از مبلغان به طور رسمی با عنوان مبلغ اعزام می شوند و دسته ای با عنوان هایی چون پزشک، مهندس، جهانگرد، روزنامه نگار، بازرگان، مستشار ظامی و … به مناطق مورد نظر می شتابند.
۴.توجه به روش و آداب زندگی آموختن زبان های گوناگون و تعلیم هنرهای مختلف مانند موسیقی
میسیونرهایی که به قاره افریقا اعزام می شوند، می کوشند زبان محلی و شیوه زندگی آن جا را بیاموزند. تجربه به آنان آموخته است که بی واسطه با بومیان سخن گفتن مؤثرتر است.
آنها به قبایل کمک می کنند تا مسیحیت را با آداب و رسوم محلی خود ترکیب کنند و دین خود قرار دهند. حتی مبلغان در برخی از مناطق اجازه می دهند مردانی که بیش از یک همسر دارند، همسران خود را نگه دارند. آنها چنان استدلال می کنند که اگر مردان همسران خود را رها کنند، قبیله دچار از هم گسیختگی خواهد شد و فحشا رواج می یابد.
مبشران می کوشند با رعایت نظافت ظاهری جلب توجه کنند و در فعالیت های تبشیری موفقیت به دست آورند.
ارتباط و گفتگو
مبلغان، به یاری دیدار و گفت و گوهای مکرر، با افراد علاقه مند و مورد توجه ارتباط برقرار میکنند و کتابها و جزوه های گوناگون به آنها ارائه می دهند.
۵. دخالت در امور اجتماعی
برخورد انسان دوستانه با مشکلات اجتماعی و اقتصادی نیز از اموری است که روحانیان مسیحی را در جلب توجه مردم و دوستی با آنها یاری می دهد. مبلغان مسیحی معتقدند مبشران باید وضعیت اجتماعی و اقتصادی مردم منطقه تبلیغی خود را بدانند، برای اصلاح آن بکوشند و ثابت کنند که برای تبشیر نیامده اند. در این راستا، مبشران بیشتر به جوانان مجرد یا بیکار عنایت دارند.
