کتاب «مسائل فرهنگی اجتماعی کرونا و پیامد های آن در عرصه حکمرانی گفتگوهای تحلیلی»
کرونا نه تنها دشواریها و مشکلات متعددی را در حوزه سلامت در کشورهای مختلف جهان به وجود آورد بلکه مسائل متعدد فرهنگی اجتماعی امنیتی و سیاسی مختلفی را نیز موجب گردید. همچنین مسئله های فرهنگی و اجتماعی کرونا نه تنها در مقیاس ملی و در درون کشورهای مختلف خود را نشان داد مسئله هایی را نیز در مقیاس تمدنی و در رقابت تمدنی بین چین به مثابه نماد تمدن شرقی و آمریکا به مثابه نماد تمدن غربی و احیاناً ایران به مثابه یکی از نقطه های مرکزی در جهان اسلام و تمدن نوین اسلامی ایجاد کرد که فهرست و تحلیل مسئله بودگی هر یک افق های جدید و پرسشهای تازه ای را در مطالعات اجتماعی و فرهنگی و مطالعات تمدنی در ایران و جهان اسلام مطرح میکند.
آنچه در این مجموعه گرد آمده بیشتر ناظر به مسائل فرهنگی و اجتماعی کرونا در ایران است. پیش از آنکه آورده های محتوایی این مجموعه مهم باشد که البته مهم و ارزشمند است روش و واکنش بهنگام و سریع محققان و فضلا در حوزه های علوم انسانی و علوم اسلامی مغتنم و مبارک است که کرونا را در اوج مسئله بودگی اش رصد کرده در درون تحولات اجتماعی حضوری اندیشمندانه یافتند و آن را و آن را از جهات علمی و نظری بررسی و تحلیل کردند و آنگاه در تصمیم سازی دولت مردان در کنترل فرهنگی، اخلاقی و دینی کرونا کم و بیش مشارکت نمودند.
سرعت در اندیشه و تحلیل و شتاب در واکنش به مسئله های اجتماعی از جمله ضروریات دنیای امروز در مواجهه با پدیده های سرکشی همچون کرونا در دنیای امروز است. در این بین مطالعات جمعی و گروهی نگاه های چندرشته ای و گفتگوهای همدلانه در مسئله های بحرانی در فهم و حل مسئله های کلان و بحرانهای مختلف اجتماعی بسیار تعیین کننده و حیاتی است و آنچه در این مجموعه رخ داده، مصداق و نمونه ای از این همدلی و همت جمعی و نگرش جامع و چند بعدی است. نکته مهم دیگری که کرونا برای جامعه نخبگانی و جامعه اسلامی ما به وجود آورد، انعقاد مسئله «نظام سلامت در ایران و بلکه مهم تر از آن درک و تحلیل این نظام در کنار نظام سیاسی نظام اجتماعی و نظام حقوقی در کشورهای مختلف اسلامی و در درون تحولات اجتماعی جهان امروز اسلام است. هر چند این مسئله در این کتاب محل گفتگو قرار نگرفته مسئله بودگی آن مخصوصاً به لحاظ تمدنی بسیار حائز اهمیت است و متأسفانه نظام علمی – دانشگاهی ما در مسئله نظام سلامت با رویکردی کلان تر ورود نکرده و به جامعه شناسی نظام سلامت در جهان اسلام نپرداخته است. اینکه نخبگان مسلمان در مورد نظام سلامت در فرایند تمدنی شان کمتر فکر کرده اند، شاید از آن رو بوده باشد که مسلمانان نگاه های تمدنی را در مورد گذشته بیشتر تمرین میکنند تا در وضعیت کنونی و مسئله های معاصر تمدنی دنیای اسلام؛ همان طور که گروه های علمی – انسانی در دانشگاه ها در مورد وضعیت امروز جهان اسلام و مسائل آن همچون آینده پول در جهان اسلام یا نظام سلامت و کاستیهای آن در نظام اخلاقی و فرهنگی دنیای اسلام کم می‌اندیشند.
آنچه در این مجموعه به همت گروه مطالعات فرهنگی و اجتماعی در پژوهشکده مطالعات تمدنی و اجتماعی و به کوشش مجدانه جناب آقای دکتر مهدی مولایی آرانی رخ داده مسئله های بسیاری را در ذهنیت و عینیت ایران بازگشوده است که طرح و تأمل در آن میتواند ما را به تدریج به بحث های مربوط به سلامت در جهان اسلام نیز رهنمون کند. امید است در مراحل بعدی بتوان به تدریج به سمت موضوع کلان نظام سلامت» در میان امت اسلام رفته تحلیل های فرهنگی و تمدنی و مسئله های کلان آن را توضیح داد.
حبیب اله بابائی رئیس پژوهشکده مطالعات تمدنی و اجتماعی
