میانه‌روی در انفاق، سفارش قرآن

مغلق بودن مفاهیم  و کثرت کلمات دو مانعی هستند که باعث شده برخی یا رجوع به تفاسیر نکنند و یا بعد از مطالعه تفاسیر به درک درستی نرسند. ما در «گزیده تفسیر» سعی کردیم کلمات تخصصی و مغلق را ساده و از حجم کلمات کاسته تا خواننده در زمان اندک به درک درستی از آیات برسد. در ادامه  گزیده تفسیر آیه مبارکه ۲۹ از سوره شریفه إسراء تقدیم نگاه شما می گردد:

وَلَا تَجْعَلْ یَدَکَ مَغْلُولَهً إِلَى عُنُقِکَ وَلَا تَبْسُطْهَا کُلَّ الْبَسْطِ فَتَقْعُدَ مَلُومًا مَحْسُورًا ﴿۲۹ إسراء﴾

ترجمه: و دستت را بسته به گردن خود قرار مده، (در انفاق واجبات بخل نورز) و آن را به تمام نیز مگشاى (چندان انفاق مکن که خود نیازمند شوى) که ملامت زده و وامانده خواهى نشست

گزیده تفسیر:

این آیه انسان متمکّن از انفاق را از افراط و تفریط بازداشته و به اعتدال و رعایت حدّ وسط فرامی خواند . کسی که در انفاقِ مالی می خواهد امرِ ایتای ذی القربی ، مسکین و ابن سبیل را امتثال کند ، باید مال را بجا و به مقدار معیّن صرف کند و نباید قبض و بسط تامّ داشته باشد؛ یعنی با رعایت حدّ اعتدال ( حدّ وسط ) نه آن گونه بخیل باشد که دست بسته زندگی کند؛ نه چنان دست و دل باز باشد که سرانجام ، زمین‌گیر و گرفتار لَوم ( ملامت خود و دیگران ) و حَسر ( درماندگی و حسرت بر اثر مال باختگی ) شود. (۱)

نکته‌ها:

امام صادق علیه السلام فرمودند: مراد از «محسور» حسرتِ فقر و تنگدستى است.

بعضى گفته‌اند: «ملامت» مربوط به اوّل آیه است که درباره بخل است و «حسرت» مربوط به آخر آیه و ولخرجى است.

زنى پسر خود را نزد پیامبر صلى الله علیه و آله فرستاد و از آن حضرت پیراهنش را به عنوان تبرّک درخواست کرد. پیامبر تنها پیراهن خود را داد و چون لباس دیگرى نداشت، براى نماز از خانه بیرون نیامد. این آیه نازل شد تا پیام دهد که سخاوت، آن نیست که یکتا پیراهن خود را بدهى.

در روایتى دیگر آمده است: مقدارى طلا، نزد پیامبر صلى الله علیه و آله آوردند، پیامبر در همان زمان همه را انفاق کرد. روز بعد فقیرى از حضرت درخواستى کرد. حضرت چیزى نداشت که به او بدهد. مرد فقیر حضرت را سرزنش کرد. پیامبر صلى الله علیه و آله از اینکه چیزى نداشت تا به او کمک کند اندوهناک شد که این آیه نازل شد. (۲)

۱_ تفسیر تسنیم، ج ۴۸، ص ۴۷۹

۲_ تفسیر نور محسن قرائی ج ۵ ص ۴۸

 

قبلی «
بعدی »

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *