بسم الله الرحمن الرحیم
در گفتگویی که با حجت الاسلام و المسلمین جناب آقای قنواتی مدیر محترم مدرسه علمیه معصمومیه (س) صورت گرفت، پیرامون اهمیت بالای خدمت‌رسانی، رابطه طلبگی با جهادگری و همچنین تاثیری که حضور طلاب جهادی در عرصه‌های مختلف خدمت‌رسانی برای خنثی نمودن نقشه‌های دشمن، جهت ضربه‌زدن به اعتقادات و نظام مقدس جمهوری اسلامی خواهد داشت، مطالب ارزشمندی مطرح شد که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.
در مدرسه معصومیه (س) علاوه‌بر مباحث درسی و علمی، آیا برنامه‌های اجتماعی، تبلیغی و جهادی هم در نظر گرفته شده است؟
واقع مسئله آن است، همانطور که حضرت عالی فرمودید، مدرسه معصومیه (س) از همان بدو تاسیس، نه در سال‌های اخیر فقط، بلکه از همان ابتدا تا به الآن مستمرا در ادوار مختلف یکی از ویژگی‌های ممتازی که در این مدرسه بوده، این ویژگی است که طلبه‌های آن دغدغه‌مند نسبت به رسالت‌ها و ماموریت‌های طلبه عصر انقلاب نسبت به جامعه خودشان بودند. چه در دوره اول و ورودی های نسل اول که بعضا طلاب و فضلایی بودند که بعد از فراغت از جنگ تحمیلی وارد حوزه علمیه شده بودند و محل تحصیل خود را مدرسه معصومیه (س) انتخاب کرده بودند و چه در ادوار دهه هفتاد که نوعا ورودی‌های مقطع دیپلم بودند و چه از ابتدای سال ۸۰ به بعد که تقریبا مدرسه معصومیه (س) شد کانون توجه طلاب فارغ التحصیل از دانشگاه، خب نوع طلاب ورودی کسانی بودند که خیلی اهتمام داشتند به جامعیت طلبه، به ماموریت گرایی طلبه، در همه ادوار فضلایی بسیار خوب و علمی و مهذب و انقلابی در مدرسه بوده، یکی از شعار‌هایی که همواره روی پیشانی مدرسه می‌درخشید، مسئله رشد جامع، متوازن و ماموریت‌گرا بوده است.
شاید خود شما هم که فارغ التحصیل این مدرسه هستید خاطرتان باشد چه در آن سال‌ها و چه بعد از آن همواره فضلای نخبه، درس‌خوان و بسیار پرتلاش و در عین حال مهذبی را داشتیم که بی‌تفاوت در قبال مسائل انقلاب و جامعه و مردم هم نبودند و همواره احساس مسئولیت می کردند چه در حادثه زلزله بم، چه در حادثه سیل خوزستان و گلستان و لرستان، چه در سوانح طبیعی چه در محرومیت زدایی و چه در حضور تبلیغی و جهادی در مناطق محروم جنوب کرمان و همینطور مناطق مختلف سیستان و بلوچستان، این مسئله الحمدلله تبدیل شده به مشی طلبه‌های مدرسه معصومیه (س) که سعی می‌کنند در عین حالی که اهتمام بسیار جدی به علمیت و تهذیب و معنویت دارند. در دیگر ابعاد و ساحت های یک طلبه هم رشد کنند، از جمله آن ساحت‌ها حضور موثر و مفید و به‌هنگام در آن عرصه‌هایی است که احساس می‌کنند که در آن لحظه جامعه به آن ها نیاز دارد.
اساسا اگر بین طلبه‌های مدرسه معصومیه (س) بچرخید تعریفی که از کار جهادی وجود دارد شاید کمی دقیق‌تر و متفاوت‌تر از آن تعریفی باشد که خیلی‌ها از کار جهادی دارند. طلبه‌های مدرسه معصومیه(س) براساس آن مراوده‌ای که با علما و اساتید و بزرگان داشتند به این باور رسیدند که کار جهادی یعنی حضور تکلیف مدارانه ، به‌هنگام و موثر در صحنه و ناظر به آن نیازی که جامعه با آن مواجه است. لذا یکبار است که احساس می‌شود باید یک محرومیت زدایی فرهنگی، تبلیغی و معارفی از جنوب کرمان اتفاق بی‌افتد بلند می‌شوند و می‌روند به آنجا، یکبار است که احساس می‌کنند باید در سیستان و بلوچستان کنار مردم دردمندانه مشغول به خدمت بشوند این کار را انجام می‌دهند یا در سیل و سوانح، چه در عرصه‌های فرهنگی و سیاسی و اجتماعی گرفته احساس می کنند باید یک حضور جهادی نه وابسته به نگاه‌های سازمانی بایستی داشته باشند. وآرمان امام و آقا و انقلاب را، آرمان خود تلقی کنند. یا در قصه کرونا دیدید بچه های معصومیه (س) اعم از فارغ التحصیلان و چه طلاب و اساتید حضور پیدا کردند در کف بیمارستان‌ها حتی ما امروز شاهد این هستیم که برخی از دوستان ما وقتی احساس می‌کنند جامعه و کشور با یک خلع در یک عرصه مواجه است با یک سختی و مجاهدتی تلاش می‌کنند آقا و انقلاب را در آن بعد نصرت دهند به عنوان مثال وقتی می‌بینند عرصه تعلیم وتربیت و عرصه فرهنگی کشور نیاز به یک ورود جهادی، تکلیف گرایانه و به هنگام پیدا می‌کنند برخی از دوستان چه در تهران و چه در اصفهان وچه در جاهای مختلف ورود پیدا می‌کنند وتلاش می‌کنند پایه‌گذار یک حرکت فرهنگی، جهادی، تربیتی، علمی و نخبگانی باشند یا وقتی مثلا احساس می‌کنند یک معزلی مردم خوزستان را رنج می‌دهد مثل قصه‌ی هفت تپه، احساس می‌کنند باید بروند کنار مردم بایستند و آن طور که مقام معظم رهبری از یک طلبه عصر انقلاب توقع دارد آن مسیر را هموار بکنند.
مجموعه عرایضی که داشتم جمع بندی‌اش آن می‌شود که، بله مدرسه معصومیه (س) نه تنها برای این منظور طراحی و برنامه‌ریزی داشته، بلکه الحمدلله طلاب و اساتید و مسئولین آن در ادوار مختلف سعی کردند آن را محقق بکنند.
چه لزومی دارد روحانیون و طلاب به خدمات جهادی بپردازند، آیا به تحصیلشان ضربه نمی‌زند؟
وقتی که حضرت آقا در بیانیه گام دوم بر ضرورت جامعه‌سازی تاکید می‌کنند، اهمیت نقش و رسالتی که کار ویژه حوزه و روحانیت می‌باشد که آن امامت و راهبری جامعه است بیشتر خودش را نشان می دهد و اگر قرار باشد ما امام جامعه باشیم و راهبر جامعه باشیم باید به لوازم این قیادت و راهبری که حضور در کنار مردم و معیت با مردم است ملتزم باشیم، یعنی باید در بین مردم و با مردم باشیم تا بتوانیم حرف و هدایتمان را به آن‌ها برسانیم و الا اگر بخواهیم صرفا توصیه کنیم، خطابه کنیم ولی معیتی نداشته باشیم عملا این اثرپذیری به حداقل خودش می‌رسد، این سیره بزرگان و علمای ما بوده که وقتی یک عالمی در بلاد مختلف مستقر می‌شد چه در کسوت امام مسجد و چه به عنوان عالم بلاد و یک روحانی سعی می‌کرد در کنار انتقال معارف، دردها و معزلات و مشکلات مردم را پیگیری، مطالبه‌گری و تدبیر کند و ظرفیت‌های مختلف را بسیج کند و این باعث می‌شد که یک پیوندی بین مردم و روحانیت برقرار شود و مردم احساس می‌کردند این روحانی کارمند نیست اما دردمند و دغدغه‌مند نسبت به مردم است و اقبال مردم یک اقبال اعتباری نبود یک اعتبار حقیقی بود یعنی از روی اینکه فلانی این پست را دارد، این سمت را دارد، این حق امضاء را دارد سراغ روحانی نمی‌رفتند، سراغ روحانی از آن جهت که دردمند جامعه است می‌رفتند. ذی‌نفع نیست اما نفع مردم را نفع خودش می‌داند ولذا این لازمه کار ما روحانیت و فضلاء است.
اما اینکه می‌فرمایید چه تدبیری می‌شود برای این قصه اندیشید، واقعیت این است که ما در سیستم حوزه یک نظام آموزشی داریم که متعهدیم به اینکه باید این نظام آموزشی را پیش ببریم، ما سعی کردیم در مجموعه مدرسه معصومیه (س) اولا در مقام برنامه‌ریزی یک سند تحول و یک برنامه جامعی را طراحی کنیم و تلاش بکنیم با استفاده از ظرفیت اساتید و مسئولین پایه که گروهی از اساتیدی هستند تمشیت امور طلاب را عهده‌دار شدند، این برنامه را برای هر طلبه به طور شخصی پیگیری کنیم. در عین حالی که ابعاد علمی و تهذیبی طلاب پیگیری می‌شود، توسط مسئولین پایه آن حس مسئولیت‌پذیری، آن حس دردمندی و دغدغه‌مندی طلبه هم مورد توجه قرار می‌گیرد. در ساختار مدرسه هم به حمدالله در ادوار و سال‌های مختلف مجموعه مبارکه بسیج مدرسه یکی از اصلی‌ترین ماموریت‌های خودش را پیاده‌سازی این آرمان در درون مدرسه قرار داده است و لذا اردو‌ها و برنامه‌های مختلفی را چه در مناطق محروم قم و اطراف آن و چه در مناطق محروم استان‌های مختلف طراحی می‌کند. وگاهی اوقات صرف محرومیت‌زدایی این‌چنینی نیست،گاهی اوقات یک محرومیت فرهنگی وجود دارد، یک محرومیت اجتماعی وجود دارد، یک محرومیت سیاسی وجود دارد، آنجا را هم دوستان می‌روند حضور پیدا می‌کنند، کما اینکه در سال‌های اخیر عده‌ای از فضلای مدرسه یکی از چیزهایی که رنجشان می‌داد، درد محرومیت علمی بود که در برخی از مناطق دور دست نسبت به قم، نسبت به بهره‌مندی از اساتید ممتاز و زبده قم وجود داشت، دوستان با یک تدبیر و همت عالی تلاش کردند این مسیر را تسهیل واین دغدغه را به طور کامل برطرف کنند و یک دسترسی همه جانبه‌ای به بهترین اساتید قم، با توجه به یک ابتکار و سامانه‌ای که دوستان طراحی کرده بودند برای مناطق محروم و فضلایی که در آن منطقه حضور دارند شکل گرفت مثل سایت طلبگی تا اجتهاد و برخی وبلاگ‌های دیگر.
حضور طلاب در بین مردم در قالب‌های جهادی چه تاثیری در خنثی نمودن نقشه‌های دشمن دارد؟
امسال حضرت آقا در دیدار ۱۹ دی یک راهبردی را که جزء پایه‌های اصلی و رکنی انقلاب اسلامی است را تبیین نمودند و آن راهبرد حضور مردم در صحنه‌های مختلف است. واقعیت آن است که دشمن از پیش از پیروزی انقلاب اسلامی و بعد از پیروزی انقلاب برای اینکه این حرکت مردم و این حرکت نهضت را زمین بزند توطئه‌ها و دسیسه‌های مختلفی را طراحی کرده است و در همه این توطئه‌ها آن چیزی که این توطئه و دسیسه را خنثی کرد حضور مردم است. مجموعه اقدامات جهادی باعث می‌شود یک پیوندی بین قلب تپنده انقلاب که حوزه و روحانیت باشد با بزرگترین سپاه و لشکر انقلاب که مردم باشند شکل بگیرد و این پیوند ناگسستنی باعث می‌شود که این توطئه‌ها یکی پس از دیگری خنثی شود. به نظر من بزرگترین اقدام در معیت و همراهی مردم، حضور جهادی طلاب در عرصه‌های مختلف است که باعث می‌شود مردم نوع نگاهشون و جنس دیدگاهشان نسبت به روحانیت همانی باشد که از ابتدای انقلاب تا به امروز بوده و این را بایستی به عنوان یک راهبرد استراتژیک مورد توجه قرار دهیم.
به نظر شما چه موانعی برسر راه فعالیت‌های جهادی طلاب و حوزویان وجود دارد؟
بعضا موانع مختلفی وجود دارد، برخی از موانع، موانع بینشی است. گاهی اوقات ما باید بینش طلبه‌ها را نسبت به این موضوع اصلاح کنیم، یعنی ما میبینیم عدم همراهی ریشه در نوع نگاه طلبه‌ها دارد و گاهی اوقات حجم برنامه‌های آموزشی و غیره باعث می‌شود که تدبیر را برای مدیران و مسئولین و برنامه‌ریزان سخت کند. این نیاز دارد به اینکه اتاق‌های طراحی و برنامه‌ریزی وجود داشته باشد و اگر به این مسئله نگاه اصلی و محوری داشته باشیم، همانطوری که برنامه‌های تهذیبی را به صرف اینکه حجم برنامه آموزشی زیاد است کنار نمی‌زنیم، این جنس از برنامه را کنار نخواهیم زد.
لطفا یک از خاطرات خود که در مورد اردوی جهادی می‌باشد را بیان فرمایید.
برای ما علمیت مهم است و در عین حال که بر جامعیت طلبه تاکید می‌کنیم معتقدیم به اینکه رکن رکین این جامعیت، علمیت و تهذیب و تزکیه طلبه است. به هیچ عنوان موافق این داستان نیستیم که نهال فروشی اتفاق بی‌افتد و طلبه خدایی نکرده بی‌سواد یا کم سواد بار بیاید، این است که همواره بر این مسئله تاکید می‌کنیم، نظارت می‌کنیم و سعی می‌کنیم این مسئله را در دستور کارمان قرار بدهیم.
در داستان سیل لرستان و خوزستان که پیش‌آمد بود، تعدادی از اساتید و طلاب مدرسه در قالب یک اردوی جهادی برا کمک‌رسانی به باغ‌های انجیرستانی که در آن منطقه وجود داشت و در گل و لای گیر کرده و در شرف ازبین رفتن بودند عازم منطقه شدند. مدتی طلاب در آنجا مشغول به خدمت شدند، خب ما دیدیم که این کار به طول انجامید و وضعیت تحصیلی این‌ها نیز نباید لطمه ببیند لذا ما گفتیم که برگردید و کافیست. بعد از اینکه آن‌ها را برگرداندیم بعد از مدتی چند نفر از این دوستان آمدند و یک پاکت پر از پول را آوردند و به من تحویل دادند. گفتم این دیگر چیست؟ جواب دادند، آقا ما که برگشتیم حقیقتش جسممان آمد ولی دلمان آنجا بود، لذا چهل سال نماز و روزه استیجاری گرفته بودند و هزینه این چهل سال نماز و روزه استیجاری را که با مشارکت جمعی از طلاب انجام گرفته بود را برای کمک به مناطق سیل‌زده لرستان و خوزستان دادند تا هزینه شود. این نکته بسیار ارزشمندی است که ما اگر الآن اینجا هستیم نبایستی بی‌تفاوت باشیم.
چه آسیب‌هایی ممکن است حرکت‌های جهادی را دچار چالش کند؟
نکته‌اب در طلیعه فرمایشات شما بود که خیلی برای من جالب بود و جزء آرزوهای من بود، چراکه توفیق این فعالیت‌های جهادی را در یک ورود عالمانه و پژوهش‌محور می‌دانم و بنظرم اگر شما یک تمرکزی بر روی سیره بزرگان ما داشته باشید که نشان بدهد که یک عالم استخوان خرد کرده در حوزه که طعم معارف را از امام صادق (ع) و امام باقر (ع) چشیده و کامش سیراب شده است، چگونه توانسته در بین مردم زیست نماید. به نظر من اگر بتوانید در مقام الگوسازی، مجموعه کارهایی را تولید کنید که این بیاید و در نظام تعلیم و تربیت ما جاری و ساری بشود یک اتفاق خیلی بزرگی خواهد بود. کارهای جسته و گریخته‌ای بوده اما به صورت کامل و جامع که توسط متولیان این کار مورد توجه قرار گرفته باشد من کمتر دیده‌ام، بیشتر بخاطر اینکه اقتضای این کار میدان و صحنه و کف زمین است، گاهی اوقات ما عملیات را به نحوی همّتمان قرار می‌دهیم که از این بعد غافل می‌شویم و آرام آرام میبینیم که عقبه فکری و تربیتی و بینشی ما تمام می‌شود واین عدم پشتیبانی عقیدتی، چالشی برای این نوع حرکت‌ها می‌باشد. به نظرم یکی از کارهای مهم این امر است که الحمدلله شما فرمودید در حال انجام شدن می‌باشدو من خیلی خوشحال شدم.
من معتقدم اگر حضرت آقا می‌فرمایند که تبلیغ باید اولویت حوزه با شد معنایش اینست که ما باید پزوهش‌های خود را بیاوریم معطوف به این ماجرا کنیم و باید یک ترکیب اتحادی بین آموزش و پژوهش و تبلیغ و فعالیت جهادی و رشد جامع طلبه‌ها اتفاق بی‌افتد نه اینکه با یک نگاه جزیره‌ای بخواهیم این مسئله را دنبال کنیم.
در نهایت اگر انتقاد و یا پیشنهادی دارید بفرمایید.
من از این کاری که مسبوق به سابقه نبوده و اخیرا چند سالی است اتفاق افتاده اطلاع دارم. دوستان فاضل و جوانی که از جنس این کار بوده و دغدغه این کار را داشته‌اند و من از بدایه تحصیلشان این‌ها را می‌شناختم و همواره دغدغه این کا را داشته‌اند و حتی چه در عرصه داخل و چه در عرصه بین‌الملل تلاش داشتند این نوع نگاه را ترویج کنند و متولیان آن هستند. خیلی امیدوارم توسط این گروه از فضلای جوان ان شاء الله یک اتفاقات مثبتی بی‌افتد البته ما هنوز ابتدای کار هستیم و نبایستی توقع بیش از حد داشته باشیم، ولی به نظرم همراهی و حسن‌ظن آقای اعرافی به این تیم خیلی می‌تواند بشارت بزرگی برای حوزه و حوزویان باشد.
