به گزراش پایگاه اطلاع‌رسانی جهادگران حوزوی، فقر فرهنگی و اقتصادی، بیکاری، بزهکاری، طلاق، اعتیاد، نبود امکانات تفریحی و ورزشی و … ویژگی مشترک مناطق حاشیه‌ای و محروم تمام شهرهاست.
وجود یک مسجد در این مناطق محروم و حاشیه‌ای می‌تواند ظرفیت مثبت و بزرگی محسوب شود و با رونق دادن به مسجد می‌توان به مبارزه با آسیب‌های اجتماعی پرداخت.
این‌ها را نوشتم تا بگویم محله زینال‌آباد مراغه به علت عبور ریل راه‌آهن در حاشیه شهر قرار گرفته و فقر بر آن سایه افکنده و انواع آسیب‌های اجتماعی این منطقه را تهدید می‌کند.
یک مسجد محله را آباد کرد
منطقه زینال‌آباد فقط یک مسجد دارد که حالا به همت یک روحانی جهادی به کانون فرهنگی و توسعه‌ای تبدیل شده و منشاء خدمات خیر و عام‌المنفعه است.
حجت‌الاسلام فرهاد بابایی جهادگری است که به تنهایی بار مسوولیت یک جهاد فرهنگی را به دوش کشیده و کار جهادیش را از رونق دادن مسجد صاحب‌الزمان (عج) آغاز کرده است.
تیرماه سال ۹۷ بود که اهالی این منطقه شاهد بازگشایی مسجد صاحب الزمان (عج) بودند که مدت‌ها بود خبری از فعالیت در این مسجد نبود. پیشنماز مسجد روحانی جوانی بود که در پاسخ به صحبت یکی از پیرمردها که به او گفت ” در این مسجد به روحانی چیزی نمی‌دهند، ” گفت ” اشکالی ندارد من اینجا آمده‌ام که اگر نیاز شد از جیب خودم هزینه کنم”.
فرهاد بابایی این روحانی جوان که خودش نیز اهل این منطقه است بعد از اینکه تحصیلات حوزوی خود را به پایان رسانده دوباره به محله محروم کودکی خود بازگشته و در مقابل این همه آسیب اجتماعی تصمیم می‌گیرد از مسجد محله شروع کند.
حجت‌الاسلام فرهاد بابایی حالا مسوولیت گروه جهادی صاحب الزمان (عج) این منطقه را بر عهده دارد. با او همکلام شده‌ایم تا از تجربه جهاد فرهنگی در منطقه بسیار محروم که با انواع آسیب‌های اجتماعی درگیر است سخن بگوید.
وی در ابتدا با اشاره به موقعیت جغرافیایی و فرهنگی منطقه گفت: محله زینال‌آباد مراغه به محله همت تغییر نام پیدا کرده است، دارای ۷۵۰ خانوار بوده و به علت عبور ریل راه آهن از حاشیه شهر مراغه در آن طرف ریل راه آهن قرار گرفته و محله بسیار محروم و کم برخوردار است که نرخ اشتغال بسیار پایین بوده و تعداد زنان بی‌سرپرست و بدسرپرست به علت فوت یا اعتیاد شوهر زیاد بوده و در حالت کلی با آسیب‌های اجتماعی دست و پنجه نرم می‌کند.
بابایی ادامه داد: این محله فقط یک مزیت داشت و آن وجود مسجد صاحب الزمان (عج) بود. نیاز بود یک روحانی در آنجا مستقر شده و نماز جماعت را شروع کند. سال ۹۷ بود که با مستقر شدن در مسجد این کار را شروع کردم. نماز جماعت با حضور چند نفر از پیرمردهای محله چند ماه برگزار شد.
گرایش نوجوانان به مسجد
نوجوانان زیادی در محله بودند ولی از مسجد گریزان، تصمیم گرفتم با یک سری طرح‌ها نوجوانان جذب مسجد شوند. برای این کار برگه‌هایی طراحی و روی آن مهر زده شد. دو سه نفر از نوجوانان به مسجد می‌آمدند از طریق آنان به سایر نوجوانان اطلاع‌رسانی شد هر کدام از نوجوانان به مسجد بیاید در برگه او مهر می‌زنیم و هر نوجوانی که برگه مهر زده‌اش زودتر پر شود از کمد جایزه مسجد( که قبلا پر از جایزه کرده بودیم) به انتخاب خودش جایزه می‌دهیم.
این طرح با استقبال نوجوانان همراه شد در طی دو ماه ۱۰۰ تا ۱۲۰ نفر از نوجوانان جذب مسجد شدند. حالا که نوجوانان به مسجد می‌آمدند، باید برای ارتباط مستمر آنها با مسجد طرح و برنامه اجرا می‌کردیم.
تصمیم گرفتیم با همین نوجوانان و جوانان مسجدی گروه جهادی تشکیل دهیم. تا نیروها آموزش دیده و خروجی خوبی داشته باشد.
شناسایی خانواده‌های آسیب‌پذیر
دو ماه بعد از تشکیل گروه جهادی تصمیم گرفتیم خانوارها را شناسایی کنیم که با چه نوع آسیبی درگیر هستند. برای این کار برای هر نوجوانی که به مسجد می‌آمد پرونده باز کرده و آخرین وضعیت اجتماعی او را می‌نوشتیم، به این ترتیب شناسایی خانواده‌های نوجوانان انجام شد.
بعد از شناسایی خانواده‌ها، حل مشکلات محله اولویت بعدی بود. در ابتدا مشکلات محله را لیست کردیم. نداشتن خانه بهداشت و مدرسه، آسفالت، ریل راه‌آهن و فاضلاب از جمله مهم‌ترین معضلات و مشکلات این منطقه بود.
بعد از احصاء مشکلات اعضای گروه جهادی صاحب الزمان (عج) در ۶ محور و کار گروه سامان‌دهی شدند.
جوانان عشق فوتبال جذب مسجد شدند
یکی از ابتکارات این روحانی جوان برای جذب جوانان به مسجد تشکیل تیم ورزشی فوتبال به نام محله همت بود که بابایی در مورد این کار ابتکاری یادآور شد: تشکیل تیم ورزشی فوتبال در این منطقه با استقبال خیلی خوب جوانان همراه شد.
مسجد اسپانسر تیم فوتبال محله همت شد. صفر تا ۱۰۰ هزینه‌های تیم ورزشی را مسجد عهده‌دار شد. اجاره زمین چمن فوتبال و سالن ورزشی، لباس و کفش ورزشی و توپ فوتبال و… تهیه شده و در اختیار آنان قرار گرفت.
اعضای تیم همگی با لباس‌های متحدالشکل تمرین می‌کردند و یکی از اهالی محله مسوول تیم فوتبال بود. تمام جلسات هماهنگی در مورد تمرینات و خرید لوازم ورزشی و اجاره سالن در مسجد برگزار و تصمیم‌گیری می‌شد.
حضور نوجوانان و جوانان در مسجد و تشکیل تیم ورزشی باعث رونق مسجد شده بود، تعدادی از نوجوانان علاقه‌ای به فوتبال نداشتند در کارگروه آموزش برای آنها کلاس‌های آموزشی قرآن و دروس مدرسه شامل ریاضی، عربی و فارسی با کمک یک نفر معلم و دو نفر دانشجو معلم هفته‌ای دو نوبت برگزار می‌شد
پزشکان جهادگر پای ثابت اردوهای جهادی
این روحانی جوان و دوستانش وقتی وضعیت بهداشت و درمان منطقه را بررسی کردند اوضاع جالب و خوبی نبود بنابراین از دوستان پزشک جهادگر خودیاری گرفته و اردوهای جهادی پزشکی ترتیب دادند.
از سال ۹۷ تاکنون ۱۰ مورد اردوی جهادی پزشکان جهادگر برگزار شده که به ویزیت و توزیع رایگان دارو پرداخته و طبق هماهنگی‌های صورت گرفته با داروخانه‌های داخل شهر مراغه نسخه‌هایی که با مهر مسجد دریافت می‌کنند داروی رایگان در اختیار این بیماران قرار دهند.
در اردوهای جهادی، پزشکان جهادگر با تخصص مامایی، روانشناس، دندانپزشک، پزشک عمومی، متخصص داخلی و …حضور داشتند و آنطور که بابایی توضیح می‌دهد ۲۰ مورد عمل جراحی رایگان انجام شده و هزینه تعدادی از جراحی‌ها نیز توسط مسجد پرداخت شده است.
جهادگران خانه می‌سازند بدون دستمزد
بابایی می‌گوید: در طی این مدت جوانان جهادی در مرمت، بهسازی و بازسازی ۲۰ مورد سرویس بهداشتی، ۱۵ مورد ایزوگام سازی سقف‌خانه‌ها و احداث یک باب خانه مسکونی مددجویی اقدام کرده‌اند. حالا جوانان این محله در کار گروه عمران و سازندگی برای خانواده‌های بسیار فقیر سرپناه می‌سازند. هر چند که ساخت و ساز خانه‌ها در سال‌های گذشته در این منطقه محروم اصولی نبوده و فقط چهاردیواری بود که بتوانند در آن پناه بگیرند ولی جوانانی که اکنون دست به کار جهاد شده‌اند سعی می‌کنند خانه‌هایی مستحکم و اصولی بسازند.
البته همه این کارهای جهادی عمرانی با استفاده از ظرفیت و مهارت شغلی اهل محل صورت می‌گیرد. مثلا یکی بنایی می‌کند، همسایه دیگر لوله‌کشی یا کاشی کاری بلد است، آن یکی همسایه سیم کش و فنی کار است همه دست به دست هم می‌دهند و خانه محروم می‌سازند. مواد اولیه را ما تهیه می‌کنیم و آنها می‌سازند ولی دستمزد نمی‌گیرند.
اشتغال‌زایی اولویت اصلی
یکی دیگر از کارگروه‌های جهادی، اشتعال‌زایی است. معضل بیکاری در این محل به شدت آزاردهنده است برای همین ایجاد اشتغال و کارآفرینی مهم‌ترین دغدغه این گروه جهادی است و برپا کردن دار قالیبافی که منجر به ایجاد اشتغال می‌شود گزینه خوبی برای این کار است.
این روحانی جوان، قالیبافی را یکی از زمینه‌های اشتغال پایدار ذکر کرد و اظهار داشت: از آن جایی که نوجوانان این خانواده‌ها در مسجد بوده و ما از اوضاع خانوادگی آنها مطلع بودیم، بنابراین برای خانواده‌های زنان سرپرست خانوار یا بی‌سرپرست که قالیبافی بلد بودند با همکاری کمیته امداد یا بسیج سازندگی دار قالی خریداری شد و برای زنانی که قالیبافی بلد نبودند سه دوره آموزش قالی بافی برگزار شد تا با بافت و ریزه‌کاری‌های آن آشنا شوند.
آموزش دوم در مورد گیاهان دارویی، نحوه چیدن، عرق‌گیری و خشک کردن آن بود. همچنین پاک کردن و بسته‌بندی حبوبات و خشکبار یکی دیگر از زمینه‌های اشتغال در این محله است که باعث ایجاد درآمد برای این خانواده‌ها شده است.
جوانان محله محروم مطالبه‌گر شده‌اند
گروه جهادی صاحب الزمان (عج) محله زینال‌آباد یک کار گروه مطالبه‌گری نیز دارد که جوانان دانشجوی محله تلاش می‌کردند با نامه‌نگاری و بیان مشکلات آن را به گوش مسوولان رسانده و آنان را به پاسخگویی مجبور کنند. یکی از این مشکلات عمده آسفالت‌ریزی خیابان راهنمایی بود. طی سال‌های قبل صدای اعتراض اهالی این محل مبنی بر آسفالت‌ریزی به جایی نرسیده بود ولی حالا به همت جوانان جهادی مطالبه‌گر نه تنها خیابان راهنمایی آسفالت‌ریزی شده است بلکه اهل محل هیچ هزینه‌ای بابت آن پرداخت نکرده‌اند.
یکی دیگر از مشکلات این محل نداشتن مدرسه برای تحصیل دانش‌آموزان است که با کلی رفتن و آمدن و پیگیری کردن مدرسه ۶ کلاسه دخترانه برکت کلنگ‌زنی شده است.
دانش‌آموزان برای تحصیل از این محله باید به داخل شهر بروند که باید از یک ریل راه آهن و یک اتوبان رد شوند یا اینکه خانواده‌ها باید سرویس بگیرد یا پدر و مادر خودش فرزندش را به مدرسه ببرد و بیاورد که با توجه به فقر منطقه عملا امکان‌پذیر نیست و بهترین گزینه احداث مدرسه است که به یاری خدا کلنگ‌زنی شده است و برای احداث خانه بهداشت نیز در حال همفکری و تعامل با خیرین هستیم تا زمین مورد نیاز تامین شده و برای احداث خانه بهداشت نیز اقدام شود.
